Tê bì, đau nhức, yếu tay… là những triệu chứng mà nhiều người, đặc biệt là dân văn phòng, thợ thủ công hay phụ nữ nội trợ thường gặp phải.
Hội chứng ống cổ tay là gì?
Theo ThS Phạm Thị Ngọc Linh – Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai, hội chứng ống cổ tay là bệnh lý rất thường gặp ở bàn tay và cổ tay. Về cấu trúc giải phẫu, ống cổ tay giống như một đường hầm nhỏ, được tạo bởi các xương cổ tay và dây chằng ngang. Bên trong chứa dây thần kinh giữa và các gân gấp của ngón tay.
Dây thần kinh giữa chi phối cảm giác ở mặt trong lòng bàn tay. Khi dây thần kinh này bị chèn ép trong ống cổ tay, người bệnh sẽ xuất hiện viêm, đau, tê và yếu tay.
Ở trạng thái bình thường, áp lực trong ống cổ tay chỉ khoảng 2-10 mmHg. Tuy nhiên, khi gập – duỗi cổ tay quá mức, áp lực này có thể tăng gấp 8-10 lần.
Nếu tình trạng tăng áp lực kéo dài, dây thần kinh giữa sẽ bị tổn thương. Chèn ép ngắn hạn có thể hồi phục, nhưng nếu kéo dài, tổn thương sẽ trở nên thực thể và khó phục hồi.
Theo bác sĩ Linh, hội chứng ống cổ tay có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm nguy cơ cao như nữ nhiều hơn nam, thường gặp ở tuổi 40-60.
Những người làm công việc như nhân viên văn phòng, thợ thủ công, công nhân may mặc, thợ mộc, bốc vác… những nghề phải dùng tay lặp đi lặp lại dễ mắc bệnh hơn nhóm khác.
Ngoài ra, có thể trong thai kỳ do thay đổi hormone và giữ nước; phụ nữ sau sinh bế con nhiều.
Người mắc bệnh lý nền như đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp, gout, suy giáp hoặc yếu tố di truyền, người có ống cổ tay bẩm sinh nhỏ.
Triệu chứng điển hình, nhận biết sớm
Chuyên gia này cho hay triệu chứng thường tiến triển từ nhẹ đến nặng. Người bệnh cần chú ý:
Giai đoạn đầu: Tê bì, dị cảm kiểu kiến bò ở vùng chi phối thần kinh giữa (ngón cái, trỏ, giữa và nửa ngón nhẫn).
Nặng hơn về đêm: Nhiều người thức giấc lúc 1-2 giờ sáng vì tay quá tê; phải vung tay hoặc thay đổi tư thế để giảm triệu chứng.
Khi hoạt động: Gập – ngửa cổ tay hoặc tì đè lâu (ví dụ đi xe máy đường dài) khiến mức độ tê tăng lên.
Tiến triển: Ban đầu thỉnh thoảng, sau đó thường xuyên và nặng dần; tê có thể lan lên cẳng tay, nhưng không lan lên cổ.
Giai đoạn muộn: Bàn tay yếu, vụng về, khó cầm đồ nhỏ, dễ đánh rơi; nặng nhất là teo cơ ô mô cái – dấu hiệu tổn thương thần kinh nghiêm trọng.
“Người bệnh nên đi khám sớm khi có biểu hiện: tê và đau bàn tay kéo dài nhiều tuần; tê về đêm, gây mất ngủ, yếu tay, hay làm rơi đồ; khó thực hiện động tác tinh vi như cài nút áo, viết; xuất hiện teo cơ ở gốc ngón cái.
Nếu đã nghỉ ngơi, thay đổi thói quen mà không cải thiện, người bệnh cần được thăm khám để tránh tiến triển nặng.
Khi đến khám, ngoài việc hỏi bệnh và thăm khám lâm sàng bằng các nghiệm pháp như Tinel và Phalen, bác sĩ có thể chỉ định thêm các kỹ thuật cận lâm sàng để chẩn đoán xác định cũng như đánh giá mức độ tổn thương”, bác sĩ Linh nêu rõ.
Nếu phát hiện bệnh nhân mắc hội chứng này, mục tiêu điều trị là giảm đau, giảm tê và bảo tồn chức năng bàn tay. Hiện có hai nhóm phương pháp chính: điều trị không phẫu thuật (bảo tồn) và phẫu thuật. Các biện pháp bảo tồn luôn được ưu tiên ở giai đoạn nhẹ và trung bình.
Phòng bệnh thế nào?
Bác sĩ Linh cho hay phòng ngừa đóng vai trò rất quan trọng. Người dân có thể áp dụng các biện pháp sau:
Sắp xếp nơi làm việc hợp lý: Đảm bảo chiều cao bàn ghế phù hợp, giúp cổ tay luôn ở tư thế trung gian.
Nghỉ giải lao hợp lý: Với các công việc dùng tay liên tục, nên nghỉ giữa giờ và thực hiện các động tác duỗi – xoay cổ tay.
Tập luyện cho bàn tay: Tăng cường các bài tập duỗi ngón và cổ tay hằng ngày.
Tránh tư thế xấu: Hạn chế gập, ngửa cổ tay quá mức trong thời gian dài.
Kiểm soát tốt bệnh nền: Đặc biệt là tiểu đường, viêm khớp… theo hướng dẫn của bác sĩ.
Theo: Tuoitre.vn
Ung thư hay các bệnh hiểm nghèo khác không phải là dấu chấm hết, nhưng với điều kiện là phát hiện sớm. Vì thế, các chuyên gia y tế khuyến khích người dân có chế độ ăn uống lành mạnh, thể dục thể thao hợp lý và gặp gỡ bác sĩ để được tư vấn danh mục khám định kỳ phù hợp dựa trên nhu cầu Các gói khám tổng quát riêng, độ tuổi, giới tính, tiền sử gia đình, tiền sử bản thân, chế độ sinh hoạt, thói quen ăn uống, các vấn đề sức khỏe hiện tại.
