Cách ăn uống lành mạnh để giảm nguy cơ ung thư

Chế độ ăn có liên quan tới 30-40% ung thư ở nam và tới 60% ung thư ở nữ. Có những dạng đồ ăn được liệt vào danh sách tạo điều kiện cho ung thư phát triển, nhưng cũng có những loại thực phẩm lại giúp ngăn ngừa ung thư rất hiệu quả.

 

Dạng đồ ăn nguy cơ gia tăng ung thư

GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên giám đốc Bệnh viện K, cho biết khoảng 30% số trường hợp ung thư liên quan đến chế độ ăn. Bản thân thực phẩm không gây ung thư nhưng các chất bảo quản thực phẩm, các chất trung gian chuyển hóa và các chất sinh ra từ nấm mốc là nguyên nhân dẫn tới ung thư.

Chẳng hạn, trong rau cải hàm lượng nitrit chỉ ở dạng vết nhưng khi muối dưa thì hàm lượng nitrit tăng lên do quá trình vi sinh khử nitrat có trong rau thành nitrit. Khi dưa bị khú thì làm lượng nitrit tăng cao nhất.

Trong cơ thể các nitrit sẽ tác dụng với amin bậc 2 có trong một số thức ăn tạo thành hợp chất nitrosamin. Đây là chất gây ung thư mạnh trên thực nghiệm. Benzopyrene được tạo ra khi thịt được nướng bằng than hoặc xông khói.

Benzopyrene cũng được tạo ra khi rán thức ăn bằng dầu/mỡ đã sử dụng, gây ung thư. Để hạn chế nguy cơ ung thư từ benzopyrene, nên tránh nướng thức ăn khi lò còn khói và nên hạn chế ăn thức ăn nướng hoặc rán.

Nấm mốc aspergillus flavus thường có ở gạo và lạc bảo quản không tốt, tiết ra chất độc có tê aflatoxin gây ung thư gan. Chế độ ăn nhiều mì chính, ăn mặn cũng là yếu tố gây nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư đường tiêu hóa.

Ngày nay người ta còn thấy mất cân bằng các thành phần trong chế độ ăn, nhiều chất béo quá làm tăng nguy cơ ung thư.

Một số loại thực phẩm mà ung thư “e ngại”

– Các loại rau họ cải: bông cải xanh, súp lơ trắng, cải xoăn, cải thảo… chứa hàng loạt chất dinh dưỡng có lợi như carotenoid (beta-carotene, lutein, zeaxanthin); vitamin C, E, K (giúp làm sáng, khỏe); folate; và chất khoáng (mangan, đồng, magie, phospho). Isothiocyanates và sulforaphane trong súp lơ được khẳng định có tác dụng chống ung thư, điều hòa hệ tim mạch, cân bằng sản xuất glucose, tăng cường chức năng thải độc.

Loại ung thư “e ngại” với thực phẩm này có ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng, vú và bàng quang.

Bên cạnh đó, cải bó xôi (rau chân vịt) rất giàu carotenoid, giúp loại bỏ gốc tự do ra khỏi cơ thể, mà gốc tự do chính là nguyên nhân hình thành nên các biến đổi sinh ung thư. Ba loại ung thư “kiêng nể” rau chân vịt đó là ung thư phổi, gan, tiền liệt tuyến.

– Tỏi: các hợp chất lưu huỳnh trong tỏi gây ra mùi đặc trưng, có thể khiến chúng ta không dễ chịu lắm nhưng chính nó là chất ngăn chặn các chất gây ung thư, tăng sửa chữa DNA của các tế bào, giảm khả năng sinh ra tế bào ung thư.

– Nho khô: rất giàu chất xơ, sắt, thúc đẩy lưu thông máu, ngăn ngừa hình thành các khối u trong cơ thể.